«Διευρύνοντας τον κύκλο της Πρόληψης: αγώνας, συλλογικότητα, αλληλεγγύη»

Η ελληνική κοινωνία διανύει τον έκτο χρόνο μιας άνευ προηγουμένου, σφοδρής και πλατιάς κρίσης, με δραματικές συνέπειες στη σωματική και ψυχική υγεία του πληθυσμού και την κοινωνική συνοχή.

Η ανεργία, η σημαντική μείωση των εισοδημάτων καθώς και η συρρίκνωση των κοινωνικών δαπανών, ως αποτέλεσμα των μνημονιακών πολιτικών που ασκήθηκαν αυτά τα χρόνια αλλά και των όρων δόμησης της νέας ελληνικής πραγματικότητας, έχουν οδηγήσει σε αύξηση της κατάθλιψης, των αυτοκτονιών, των αστέγων, των ανθρώπων που υποσιτίζονται, αύξηση της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, όξυνση της βίας, του ρατσισμού και της κοινωνικής έντασης.

Ως κοινωνικοί επιστήμονες, λειτουργοί-εργαζόμενοι στο χώρο της πρόληψης ερχόμαστε πρώτοι σε επαφή με τα κοινωνικά προβλήματα. Βλέπουμε την κρίση να βαθαίνει και να διαπερνά κάθε κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας μέσα από την αύξηση των αιτήματων μας, τις ανάγκες και τις ελλείψεις των κοινωνικών υπηρεσιών.

Σε καθημερινή βάση ερχόμαστε σε επαφή με τον κοινωνικό χώρο του σχολείου -τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους μαθητές- που είναι και το κύριο πλαίσιο ανάπτυξης των δράσεων μας.

Ενός σχολείου βαθιά ταξικού, που ευνοεί την κοινωνική επιλογή, που λειτουργεί με εκπαιδευτικούς απαξιωμένους από την κοινωνία, την πολιτεία αλλά και, συχνά, από τους ίδιους τους εαυτούς τους, που συντηρεί και αναπαράγει όλα τα κοινωνικά προβλήματα.

Συναντάμε γονείς που έχουν εσωτερικεύσει την κρίση ως προσωπική και οικογενειακή τους αποτυχία, με σύνθετα προβλήματα φτώχειας, κατάθλιψης, πανικού, που αδυνατούν να προσεγγίσουν κοινωνικές υπηρεσίες και να επιλύσουν απλά θέματα.

Νέους που υιοθετούν μία στάση εγκατάλειψης και παραίτησης, σε μια ηλικία που θα έπρεπε να διακατέχονται από ενθουσιασμό, νέους χωρίς όνειρα και στόχους, που όλο και πιο συχνά γυρεύουν λύσεις στην εξάρτηση, στο διαδίκτυο ή προσχωρώντας σε συμμορίες και φασιστικές ομάδες.

Η κρίση βιώνεται ως αποστέρηση, ως αδιέξοδο, ως κίνδυνος, αλλά πολύ περισσότερο ως απώλεια νοήματος ζωής.

Η έννοια της κρίσης είναι ένα από τα κύρια αντικείμενα με τα οποία δουλεύουμε στην Πρόληψη. Έχουμε την επιστημονική γνώση, την πολύτιμη εμπειρία αλλά και το χρέος προς τις τοπικές κοινότητες όπου δρούμε, να αναδείξουμε τις αιτίες της κρίσης αλλά και να συμβάλουμε στην ανατροπή τους.

Η πρόληψη προβάλλει ως μια από τις λύσεις, που σε τοπικό επίπεδο μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση πολλών κοινωνικών προβλημάτων που συνδέονται με τις ανάγκες των νέων, αλλά και του γενικού πληθυσμού στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής κρίσης.

Εμείς «βιώνουμε» κάθε μέρα την κρίση, καλούμαστε να σκεφτούμε εντός της και να την αντιμετωπίσουμε.

Καμιά βεβαιότητα δεν πρόκειται να επανέλθει και καμιά παλιά ασφάλεια δεν ισχύει πια.

Καλούμαστε να κατανοήσουμε τη νέα κοινωνική πραγματικότητα και να συμβάλουμε στην αλλαγή της.

Αυτό μπορεί να γίνει υιοθετώντας στην πρόληψη έναν ρόλο κοινωνικής παρέμβασης.

Η ελληνική κοινωνία τις προηγούμενες δεκαετίες είχε χάσει τα οχυρά της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας, της συνεργατικότητας και της αυτοοργάνωσης.

Άρα, ένα σημαντικό έργο μας θα πρέπει να είναι η κινητοποίηση και η συνένωση των υπαρχόντων δεσμών και δικτύων, ώστε να αντιμετωπίζονται ποικίλες ανάγκες αλλά και η συμβολή μας στο να δημιουργηθούν, εάν δεν υπάρχουν.

Τα Κέντρα Πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας συμπληρώνουν 19 χρόνια λειτουργίας από της δημιουργίας του πρώτου και καλούνται και φέτος να «αναδείξουν» την «Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών».

Διαφωνούμε με τα επικοινωνιακά ΕΣΠΑ, που από τον συνεργάτη ΟΚΑΝΑ στήθηκαν εδώ και καιρό, χρησιμοποιώντας αυτή τη μέρα με ατελέσφορο τρόπο, ξοδεύοντας χρήματα σε άχρηστα πράγματα, όταν γύρω μας υπάρχει τόση φτώχια και αγωνία.

Μακριά κι απέναντι από τέτοια ντροπιαστικά «πανηγύρια», πιστεύουμε ότι οι πράξεις μας την ημέρα αυτή μπορεί να έχουν ως στόχο την ενεργοποίηση των τοπικών φορέων και όλης της τοπικής κοινότητας προς την κατεύθυνση της συν-δημιουργίας ενός κοινωνικού μετώπου, για να αντιμετωπίσουμε αλλά και να ανατρέψουμε τις πρωτόγνωρες για όλους μας καταστάσεις, χαράζοντας όμοια νέους, δικούς μας δρόμους προσωπικής και συλλογικής ελευθερίας.

Για ένα μέτωπο εμπιστοσύνης στην ανθρώπινη ύπαρξη και τις κοινότητές της!