Πώς μπορούμε να προλάβουμε
Όπως οι εξαρτήσεις αποτελούν ένα φαινόμενο που χτίζεται στη πορεία της ζωής ενός ατόμου από την αλληλεπίδραση διαφόρων παραγόντων κινδύνου, αντίστοιχα και η Πρόληψη περιλαμβάνει δράσεις και διεργασίες που παρεμβαίνουν σε πολλά επίπεδα στη ζωή των ατόμων -ατομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό και έχουν διάρκεια.
Η Πρόληψη σήμερα στοχεύει στο να δημιουργεί στη ζωή των ανθρώπων συνθήκες ασφάλειας όπου θα μπορούν να ενεργούν και να επικοινωνούν με σεβασμό πάνω σε θέματα που αφορούν επιλογές και στάσεις στο περιβάλλον της σύγχρονης ζωής.
Στην πράξη η Πρόληψη των εξαρτήσεων περιλαμβάνει:
Ευαισθητοποίηση για προβλήματα σχέσεων, επικοινωνίας και ψυχικής υγείας, καθώς οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν στη χρήση και εξάρτηση υπάρχουν συχνά από πολύ νωρίτερα και εκδηλώνονται με άλλους τρόπους και συμπεριφορές.
Εκπαίδευση με στόχο την ενίσχυση των προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως η έκφραση και διαχείριση των συναισθημάτων, η επικοινωνία, η αυτοεκτίμηση, η διεκδίκηση, η ικανότητα δημιουργίας και διακοπής σχέσεων, η διαχείριση των συγκρούσεων, η κριτική σκέψη κ.α., ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των παιδιών και των νέων.
Υποστήριξη των γονέων στο ρόλο τους για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της οικογένειας. Το οικογενειακό κλίμα και η ποιότητα των σχέσεων στην οικογένεια μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά ή αντίθετα να προστατέψουν ένα παιδί από πιθανούς κινδύνους.
Ενίσχυση του σχολείου στο παιδαγωγικό και κοινωνικό του ρόλο. Η στάση του εκπαιδευτικού επηρεάζει μεταξύ άλλων την εικόνα που θα σχηματίσει το παιδί για τον εαυτό του, το βαθμό στον οποίο θα συνδεθεί με το σχολείο και την κοινωνική συμπεριφορά που θα αναπτύξει στο μέλλον.
Ενδυνάμωση της ομαδικότητας, της αλληλεγγύης και της συνεργασίας στην κοινότητα, παράγοντες που συμβάλλουν στην αίσθηση ασφάλειας, συνύπαρξης και προσωπικής αξίας.
Ορθή ενημέρωση για τις αιτίες της εξάρτησης, τα είδη της και τους παράγοντες που προστατεύουν καθώς και άρση των μύθων που επικρατούν γύρω από το θέμα.
Κινητοποίηση για ενεργή στάση απέναντι στις κοινωνικές συνθήκες που επιβαρύνουν την ψυχική υγεία, καθώς πολλά στοιχεία του σύγχρονου τρόπου ζωής, όπως η «κρίση» σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο και σε επίπεδο αξιών, συμβάλλουν σημαντικά στην εμφάνιση επικίνδυνων συμπεριφορών.
